"Mensen die in de Waterwegregio leven, hebben over het algemeen een achterstand. Zo leven veel kinderen onder de armoedegrens, is de match tussen onderwijs en arbeidsmarkt is nog onvoldoende en hebben ondernemers een gebrek aan personeel. We dachten, dat omliggende regio's in de nabijheid van grote steden, zoals Rotterdam en Den Haag, zouden profiteren van de ontwikkeling van de grote steden. Niets is minder waar. De situatie is dramatisch. Als we niets doen dan verergert de mismatch tussen vraag en aanbod in de economie en op andere vlakken in Maassluis, Vlaardingen en Schiedam. We moeten de  persoonlijke ontwikkeling van onze jonge en oudere inwoners van de Waterwegregio permanent activeren en stimuleren. Anders gaan zij maatschappelijk èn economisch nog verder achteropraken. Ik ben blij met het initiatief van de Riverboard om aan de slag te gaan met overheden, onderwijs en ondernemers in de regio. Met als leidraad: een Leven Lang Ontwikkelen. Zodat iedereen altijd mee kan blijven doen."

Agnes van Ardenne is kraakhelder in haar analyse. ‘We moeten de alarmbel luiden. De wereld van morgen is anders dan die van vandaag. Want de tijd dat alles voor je werd gedaan in Nederland, is definitief voorbij. Wij zitten in een nieuw tijdperk waarin je het zelf moet doen. Zelf moet zorgen voor de opleiding die bij je past. Zelf moet zorgen dat je bijblijft. Niet alleen om aantrekkelijk te blijven op de arbeidsmarkt, maar ook in maatschappelijke zin. Want ook daar ben je verantwoordelijk voor je eigen welzijn. Er is geen ontkomen aan. Maar mensen beseffen dit nog onvoldoende. Binnen de bevolking, maar ook in het bedrijfsleven en het openbaar bestuur. Dus is het tijd voor gezamenlijk initiatief. Samen werken aan concrete oplossingen en plannen. Met elkaar én voor elkaar. Niet omdat het kan, maar omdat het moet!’

Tafel

Dus trekt Agnes van Ardenne de komende periode de Tafel Leven Lang Ontwikkelen binnen de Riverboard. Een van de thema’s die binnen deze energieke bundeling van ondernemende daadkracht, bestuurlijke ambitie, onderwijsvisie en maatschappelijk initiatief worden opgepakt om kansen te verzilveren voor de Waterwegregio. Met als uitgangspunt: werken, denken en delen als één. Bouwen aan een Waterwegregio die meer is dan de som der delen. Met de Riverboard als verbinder naar beter (zie: www.deriverboard.nl). Door professionals uit verschillende werelden aan de hand van de gekozen thema’s letterlijk aan tafel te brengen om oplossingen te bedenken die een verschil maken.

Onderwijs

Dat er op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen een brede uitdaging ligt, hoef je Agnes van Ardenne overigens niet te uit te leggen. Zij ziet de noodzaak om haar heen. ‘Kijk bijvoorbeeld naar het basisonderwijs. In Rotterdam zie we basisscholen, waar slechts 15% van de kinderen uit groep 1 op dezelfde school groep 8 haalt. Omdat hun ouders – vaak vanwege persoonlijke problemen – naar buurgemeenten vertrekken. Deze kinderen krijgen op deze manier geen kans om in een klas te integreren of zich ergens te hechten. Wat zorgt voor negatieve impulsen in de ontwikkeling van deze kinderen. Ook blijkt ongeveer 16% van de kinderen in onze Waterwegregio onder de armoedegrens te leven. Bovendien leiden we niet voldoende op voor de banen die we hebben. Het onderwijs en de werkgevers zijn daar nog niet altijd op aangehaakt.

Bedrijfsleven

‘Daarnaast zie je in het bedrijfsleven’, vervolgt de ervaren bestuurder, ‘dat mensen veel te lang vasthouden aan de functie en werkzaamheden die zij hebben. Da’s natuurlijk wel begrijpelijk, maar in deze tijd van snelle verandering heel onverstandig. Want van hoeveel beroepen kun je nu al niet zeggen dat ze over een paar jaar zijn verdwenen of fundamenteel zijn veranderd? En natuurlijk kunnen we niet precies zeggen hoe de samenleving er over dertig jaar uit gaat zien. Maar een aantal jaren vooruitkijken is prima te doen, hoor. En dan zie je de noodzaak voor letterlijk elke werknemer om zichzelf voortdurend te ontwikkelen. Binnen het bedrijfsleven, werkend binnen de overheid of in bijvoorbeeld de zorg. Ook werkgevers moeten zich hiervan bewust zijn, want denk maar eens aan de (vele) bedrijven en organisaties die gekwalificeerd (bijvoorbeeld technisch) personeel moeten aantrekken en moeten kunnen blijven boeien voor hun vak zodat zij echt tot aan hun pensioen – en soms ook daarna – aan de slag kunnen blijven , denk bv aan de mogelijkheid van gezamenlijke flexpools.’

‘Vroeger hadden we de vakscholen die nauw aansloten bij de vraag naar vakmanschap. Hadden we ‘bedrijfsopleidingen’ waar jonge mensen ‘leerden door te doen’, begeleid door ervaren professionals. Die wereld hebben wij in Nederland met het MBO en HBO op afstand gezet en gekoppeld aan centraal geformuleerde curriculums. Waardoor de ruimte tussen theorie en praktijk groter is geworden, moeilijker om gevraagde professionaliteit te vertalen naar passend onderwijs en menig ondernemer inmiddels denkt: opleiden is toch een taak van de overheid? Er is echt een nieuwe balans nodig.’ 

Cultuur

Maar een Leven Lang Ontwikkelen is geen systeem of programma, het is een cultuur en een persoonlijke mentaliteit. Dus is het creëren van die cultuur ook een verantwoordelijkheid die breed moet worden gedragen. Typisch een onderwerp waar De Riverboard een verschil kan maken. Juist omdat het al deze disciplines met elkaar verbindt. Dus roept Agnes van Ardenne vanuit die breedte, professionals op om zich bij de Tafel Leven Lang Ontwikkelen te melden. ‘Maar pas op’, voegt zij eraan toe, ‘wij hebben duurlopers nodig. Mensen die snappen dat je dit niet binnen een paar weken kunt veranderen. Dit is een proces van de lange adem. Waarbij we stappen zetten, mensen mobiliseren, pilots lanceren en daaruit weer nieuwe dingen leren en verwerken in de volgende initiatieven.’

Verandering

‘We hebben vooral mensen nodig die met beide benen in de Waterwegregio staan. Want het gaat hier om een fundamenteel veranderingsproces. En dergelijke veranderingen – dat staat zelfs in de Nederlandse wet – mag je niet vormgeven zonder dat de mensen die het betreft daarin een duidelijke stem hebben. Ook daarom hoop ik dat de Tafel Leven Lang Ontwikkelen uiteindelijk een mooie mix van mensen zal aantrekken. Mensen uit het bedrijfsleven, uit maatschappelijke instellingen, mensen uit het onderwijs en/of de onderwijsinspectie, maar ook wetenschappers die ontwikkelingen kunnen duiden. En daarnaast zullen wij met name aansluiting moeten zoeken bij ouders. Want deze bepalen in hoge mate de mentaliteit van hun kinderen. En misschien hebben we wel meerdere tafels nodig om dit vraagstuk van de juiste concrete voorstellen te voorzien. Want we hebben het hier niet alleen over het verzilveren van kansen voor de Waterwegregio. We hebben het over de kansen van individuele mensen. Mensen die meestal meer in hun mars hebben dan zij denken. Met bovendien meer kansen – economisch èn maatschappelijk - dan zij zelf ooit voor mogelijk hebben gehouden.’